بسیاری از پروژه‌های تصویری مانند دیگر مشاغل و امورات به تعطیلی‌های موقت پی‌درپی تن دادند و برخی از آن‌ها متأثر از شرایط، در تولیداتشان اشاره‌ای کوچک به این پدیده داشتند که نشانه‌های آشکارش، ماسک روی صورت و رعایت فاصله‌های فیزیکی بود.

 این پدیده ناشناخته در جهان باقی ماند و نوع زیست ما را به اجبار تغییر داد، اتفاقی که می‌توانست سوژه‌ای قابل بحث، پربیننده و جذاب برای فیلم‌نامه‌نویس‌ها و کارگردان‌های تلویزیونی تلقی شود تا از ابعاد مختلف به این موضوع نگاه کنند، اما متناسب با این فراگیری و تأثیرگذاری، کمتر نشانی از کرونا و تأثیرات آن در سریال‌های داخلی می‌بینیم.

شرایط دستخوش تحول شده است

نوید محمودی، کارگردان و تهیه کننده آثار سینمایی و تلویزیونی که اسفندماه سال ۹۸ سریال «همدل» را با موضوع کرونا برای سیمافیلم در دست نگارش داشت، درباره آخرین وضعیت این پروژه می‌گوید: این پروژه به طور کامل تعطیل شد چون سال گذشته مشغول تولید سریال نوروزی «همبازی» شدم و پروژه «همدل» کاملاً متوقف شد، البته در مراحل ابتدایی و نگارش بودم که کار تعطیل شد.

او درباره اینکه چرا سریال «همدل» را بعد از پایان سریال نوروزی به سرانجام نرسانده، عنوان می‌کند: مشغول کارهای دیگری شدم و از تصمیم سیمافیلم درباره آن پروژه هم اطلاعی ندارم.

محمودی با بیان اینکه فعلاً مشغول پروژه جدیدی نیست، یادآور می‌شود: چندان تمایلی هم به نگارش سریال «همدل» ندارم؛ چون مسائل مربوط به کرونا در دو سال اخیر چنان دستخوش تحول شد که ضرورتی برای روایت آن نوع قصه ندیدم. قصه «همدل» مربوط به زمان حال و اتفاقات آن دوره بود و پیش‌بینی خاصی نسبت به اتفاقات آینده کرونا نداشتم.

محمودی درباره تولیدات کم تلویزیون در این حوزه خاطرنشان می‌کند: ما با یک بیماری عجیب و در حال تغییر مواجهیم که اگر کاری شروع به تولید شود روند ساخت آن حدود ۱۰ ماه زمان می‌برد و در این مدت، اتفاقات جدید و متغیر زیادی رخ می‌دهد. در دو ماه اول که کرونا آمد، همه در قرنطینه خانگی به سر می‌بردند و مراقب بودند که کسی بیمار نشود، ولی الان که تعطیلی عمومی به دلیل شرایط حاد کرونایی اعلام می‌شود، مردم از دو روز قبل راهی شمال می‌شوند که جاده ها را نبندند، فضا و شرایط در دوران کرونا کاملاً تغییر کرده است. باید صبر کنیم و از پساکرونا فاصله بگیریم تا ببینیم چه می‌شود، اگرچه می‌دانم فیلم‌های سینمایی درباره کرونا در حال ساخت است که احتمالاً به جشنواره امسال می‌رسد.

اهتمام تلویزیون به تولیدات کرونایی

مجید مولایی، تهیه کننده سریال‌های تلویزیونی که این روزها سریال «افرا» را روی آنتن شبکه یک دارد، درباره تولیدات کمی که با موضوع کرونا در تلویزیون ساخته شده است، می‌گوید: نسبت به کم کاری تلویزیون درباره این موضوع باید مدیران سازمان صدا و سیما پاسخ بدهند؛ چون آن‌ها باید پاسخگو باشند البته درباره کرونا، یکی دو سریال تلویزیونی ساخته شده است؛ سریال «فرشتگان بی‌بال» که پخش شده و سریال «اپیدمی» که در حال تولید است.

او در پاسخ به اینکه چنین مطالبه ای از سوی هنرمندان هم اتفاق نیفتاده است؟ عنوان می‌کند: من طرح و ایده ای در این باره نداشتم و از طرف تلویزیون هم به من پیشنهادی نشده است. ضمن اینکه مشغول چند پروژه هستم و فرصتی برای پرداخت به موضوعات دیگر ندارم.

مولایی درباره تأثیری که کرونا در روند تولیدات آثار تصویری گذاشته است، خاطرنشان می‌کند: ما در این شرایط مجبوریم کار کنیم حتی سخت و پر از استرس چون نمی توان آنتن تلویزیون را خالی گذاشت؛ مثلًا سریال «افرا» در شرایط کرونایی تولید شد، اما مخاطب چنین احساسی را ندارد که این مجموعه در شرایط سخت کرونایی و تعطیلی‌های موقت حین تولید، ساخته شده است.

امیر مهدی پوروزیری، کارگردان و تهیه کننده سینما و تلویزیون نیز درباره کم بودن تعداد سریال‌های تلویزیونی درباره کرونا و ارتباط آن با اهتمام سفارش دهنده و تمایل تولید کننده، می‌گوید: سفارش دهنده که تلویزیون باشد نسبت به این موضوع اهتمام زیادی داشته است و بارها به من گفته اند اما نوشتن درباره چنین موضوعی کار ساده ای نیست چون ویروس کرونا و تغییراتی که این مدت داشته، همچنان ناشناخته است.

او ادامه می‌دهد: هر روز اتفاق جدیدی می‌افتد یعنی در حین روند نگارش فیلم‌نامه، اتفاقات غیرقابل پیش بینی و عجیبی رخ می‌دهد که شاید در فیلم‌نامه به آن پرداخته نشده باشد. ضمن اینکه وقتی قرار است درباره کرونا و در شرایط کرونایی، اثری تولید شود، باید صورت بازیگر را با ماسک پوشاند، این، شرایط را برای انتقال حس به مخاطب دشوار می‌کند.

جای خالی سریال‌های حال خوب کن

پوروزیری معتقد است: اینکه در لحظه درباره کرونا، سریالی تولید شود، خیلی خام دستانه است باید اجازه داد که زمان بگذرد تا ماهیت این پدیده مشخص شود. وقتی علم هنوز جواب مشخصی درباره آن ندارد، چطور می‌شود فیلم‌نامه خوبی درباره اش نوشت.

این کارگردان و تهیه کننده با بیان اینکه هنرمندان  دوست دارند درباره این موضوع و اتفاقات پیرامونی آن کار تولید کنند اما پدیده کرونا هنوز ناشناخته است، می‌گوید: در شرایطی که مردم حال بدی دارند، تولید سریال‌های سرگرم کننده و امیدوار کننده بهتر است. ضمن اینکه از مجرای سریال که آگاهی سازی اتفاق نمی افتد، مردم از طریق اخبار، اطلاعات و آگاهی کسب می‌کنند. مردم سریال تماشا می‌کنند که حالشان بهتر شود، ولی سریالی که پیاپی در فضای بیمارستان و شرایط غم و اندوه بگذرد، حال مردم را خراب می‌کند.

او ادامه می‌دهد: همین حالا هم سریال‌های ما حال خوب کن نیستند، چه ضرورتی دارد که سریال‌های با فضای غم و اندوه برای مردم تولید و پخش شود. مردم نیاز به سریال‌های ملودرام امیدبخش با فضایی مفرح دارند، باید جهان‌بینی زیبا و امیدوارکننده را در آثار تلویزیونی توسعه داد.

تهیه کننده سریال «شرم» یادآور می‌شود: مدیران تلویزیون از زمان شروع این همه‌گیری، اهتمام به تولید آثاری با موضوع کرونا را داشتند اما تولید در این حوزه بسیار سخت است.

پوروزیری با اشاره به تأثیراتی که فراگیری بیماری کرونا بر زیست اجتماعی و فرهنگی مردم ایران و جهان گذاشته است، یادآور می‌شود: جهان دستخوش تحولات عجیبی از نظر ارتباطات انسانی، روابط عاطفی و شکل زیست مردم شده است که تأثیرات خودش را در دوران پساکرونا هم باقی می‌گذارد.